⏳ Veb Dizaynın Tarixi: Piksel-Piksel İnkişaf

İnternet həyatımıza daxil olduqdan sonra onun vizual tərəfini təşkil edən veb dizayn da böyük inkişaf yolu keçdi. Gəlin, bu sahənin maraqlı tarixçəsinə qısa nəzər salaq.

🔹 1990-cı illər – HTML-in başlanğıcı

Veb dizaynın əsası 1991-ci ildə Tim Berners-Lee tərəfindən yaradılan ilk veb saytla qoyuldu. Saytlar yalnız sadə mətnlərdən ibarət idi, heç bir vizual cəlbedicilik yox idi.

1993-cü ildə Mosaic adlı ilk qrafik brauzer yayımlandı və şəkillərin veb səhifələrdə görünməsi mümkün oldu. HTML dili tədricən inkişaf etdi və sadə dizayn elementləri əlavə olunmağa başladı.

🔹 1996 – CSS və Flash dövrü

1996-cı ildə CSS (Cascading Style Sheets) texnologiyası təqdim olundu. Bu, dizaynerlərə saytın görünüşünü HTML-dən ayıraraq daha estetik səhifələr yaratmağa imkan verdi.

Eyni zamanda Macromedia Flash texnologiyası animasiyalar və interaktiv dizaynlar üçün populyarlaşdı. Flash sayəsində vebdə daha “hərəkətli” səhifələr ortaya çıxdı, lakin SEO və mobil uyğunluq problemləri səbəbilə bu texnologiya sonralar istifadədən çıxdı.

🔹 2000–2010 – Tablosuz dizayn və UI/UX anlayışları

2000-ci illərdə dizaynerlər tablosuz (table-free) layout-lara keçməyə başladılar. Div-based dizayn, JavaScript və jQuery kimi texnologiyalarla birlikdə saytlar daha funksional və dinamik oldu.

Eyni zamanda istifadəçi təcrübəsi (UX) və istifadəçi interfeysi (UI) anlayışları formalaşmağa başladı. Dizayn yalnız gözəllikdən ibarət deyildi, həm də istifadəyə uyğun olmalı idi.

🔹 2010-dan sonra – Responsive və minimalist dövr

Mobil cihazların artması ilə responsive dizayn vacib hala gəldi. Artıq saytlar istənilən ekran ölçüsünə uyğun olmalı idi.

Flat dizayn, material dizayn və minimalist üslub bu dövrdə ön plana çıxdı. Bootstrap və Figma kimi alətlər dizayn prosesini sürətləndirdi.

🔹 Bu gün – No-code, AI və interaktiv təcrübələr

Müasir veb dizayn alətləri (Webflow, Framer və s.) ilə artıq kod yazmadan saytlar qurmaq mümkündür. Eyni zamanda süni intellekt dizayn təklifləri, UI analizi və kontent yaradılmasında yardımçı olur.

Veb dizayn indi təkcə görünüş deyil, marka təəssüratı, interaktivlik və istifadəçi davranışı ilə əlaqə yaradan kompleks bir sahədir.

📍 Nəticə

Veb dizayn sürətlə dəyişən, daim yenilənən bir sahədir. Onun keçmişini anlamaq, bu gün daha yaradıcı və funksional saytlar yaratmaq üçün əvəzsiz təməl təmin edir.